Almanya’daki Göttingen Üniversitesi öncülüğünde yürütülen çalışmada Türkiye’nin güney batısında yaklaşık 1500 kilometre uzunluğunda yarık tespit edildi. Eski Testis Okyanusu’ndan kalan okyanusal levhanın kopmasıyla meydana gelen yarığın Türkiye’den Irak’a kadar yayılmaya başladığı, uzmanlar tarafından duyuruldu.
Irak’ın Kürdistan bölgesindeki Zagros Dağları kuvvetlerinin son 20 milyon yılda Dünya yüzeyini nasıl deforme ettiğini araştıran bilim insanları, bir zamanlar Arap Levhası’nı Avrasya Levhası’ndan ayıran eski Tetis Okyanusu’nun bir kalıntısının hâlâ Arap Levhası’na bağlı olduğunu keşfetti.
“TAKVİMDEN KOPAN BİR YAPRAK GİBİ”
Göttingen Üniversitesi önderliğinde başlatılan araştırmanın baş yazarı Dr. Renas Koshnaw, Alman merkur.de’ye bulgularla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu levha, bölgeyi aşağıya doğru çekmeye devam ediyor ve daha fazla tortu birikimi için alan yaratıyor. Ancak Türkiye’ye doğru çöküntü çok daha sığ hale geliyor. Bu durum, o bölgede okyanus levhasının koptuğunu ve çekim gücünün azaldığını gösteriyor. Yarık, Türkiye’den Irak’a doğru takvimden kopan bir yaprak gibi yayılıyor” ifadelerini kullandı.
BULGULAR DEPREM RİSKLERİNİN DAHA İYİ DEĞERLENDİRİLMESİNE YARDIMCI OLABİLİR
Araştırmacılar bu süreçleri simüle eden bir jeodinamik model geliştirdiler. Araştırmaya katılan Prof. Jonas Kley, “Bu araştırma, Dünya’nın sert dış kabuğunun nasıl çalıştığını anlamamıza yardımcı oluyor” dedi.
Uzmanların ifade ettiğine göre, keşfedilen bu modeller, maden yataklarının araştırılmasında ve deprem risklerinin değerlendirilmesine yardımcı olabilir.
PROF. DR. NACİ GÖRÜR UYARMIŞTI
Prof. Dr. Naci Görür,31 Ocak’ta Diyarbakır Belediyesi’nin “Deprem Dirençli Kentler” Sempozyumu’nda yaptığı konuşmada “Diyarbakır için tehlikeli olan Bitlis-Zagros Fay Hattı’dır.” uyarısında bulunmuştu.
Bölgede bulunan fayın olumsuz sonuçlara sebep olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Görür, şu ifadeleri kullanmıştı:
“Bu fay, ters fay. Deprem ürettiği zaman Diyarbakır’a daha yakın. Dolayısıyla o harekete geçtiği zaman asıl büyük felaket o zaman olacak. Ne zaman harekete geçer diye sormayın. Çünkü bilmiyorum. Geçer mi kesin geçer. Ama ne zaman geçeceğini bilmiyorum.”
1500 KİLOMETRE UZUNLUĞUNDAKİ ZAGROS DAĞLARI
Zagros Dağları, İran’ın güneydoğusunda bulunan deforme olmuş kabuk kayaçlarından oluşan bir kuşaktır. Kuzeybatıda Türkiye’nin doğusundan, güneydoğuda Umman Körfezi’ne kadar 1.500 kilometrelik bir uzunluğa uzanır. Bu sıradağlar, Güneybatı Asya ve Orta Doğu’nun büyük bir bölümüne yayılan Alp-Himalaya sisteminin önemli bir parçasıdır.
Bu kuşak, Afrika, Arap ve Hint kıta levhalarının Avrasya levhasıyla çarpışması sonucu oluşmuştur. Ayrıca, kuzeye doğru gerçekleşen dalma-batma ve ardından Neo-Tetis Okyanusu’nun kapanması da önemli rol oynamıştır.
